Ομολογία πίστης στην Αναρχία

«Ας δώσουμε όλη μας την σκέψη. Ας την δώσουμε με ηρεμία και γαλήνη, και έπειτα ας την αφήσουμε να πράξει. Δεν μπορούμε τίποτε περισσότερο».

                        Πιέρ Ζοζέφ Προυντόν

Τι είναι η Αναρχία; Είναι το κουράγιο να ακολουθείς τις πεποιθήσεις σου μέχρι το τέλος. Να μην καθησυχάζεις τον εαυτό σου κάνοντας κάθε λογής ευτελείς καθημερινούς συμβιβασμούς, θεωρώντας παράλληλα ότι εσύ έκανες το χρέος σου απέναντι στον συνάνθρωπο μέχρι εκείνο το σημείο βέβαια που αυτό ήταν δυνατό. Οι ανεπαίσθητοι μικροί συμβιβασμοί είναι εκείνοι που τελικά θρέφουν και γιγαντώνουν το κτήνος της κυριαρχίας.

 Η Αναρχία δεν αποδέχεται την ύπαρξη ορίων, δεν θεωρεί ότι το «εφικτό» με το υπαρκτό είναι ταυτόσημες έννοιες. Δεν λουφάζει πίσω από ψευτοδιανοουμενίστικες μαλακίες για να δικαιολογήσει την απραξία της και την απροθυμία της να δράσει. Δεν περιορίζεται να εκφράζει την ηθική της αγανάκτηση και τον αποτροπιασμό της ενόσω χαριεντίζεται σε εναλλακτικού τύπου ξενυχτάδικα και κουλτουριάρικα καφενεία. Ούτε απευθύνει πολιτισμένες εκκλήσεις στους «φωτισμένους» άρχοντες εκλιπαρώντας για την μεσολάβηση τους, μήπως και προστρέξουν τελικά σε βοήθεια του βασανισμένου πόπολου.

 Η Αναρχία δεν υποκρίνεται τον παντογνώστη, ούτε ισχυρίζεται ότι αυτή θα έδινε τις λύσεις σε όλα τα προβλήματα αν κατακτούσε την εξουσία και γινόταν κυβέρνηση. Δεν εκδίδει ναρκισσιστικές ανακοινώσεις επί παντός κι επιστητού, ούτε αισθάνεται την υποχρέωση να εκφράσει «μια συνεπή θέση» για τους πάντες και τα πάντα, λες και κατέχει την μοναδική και απόλυτη αλήθεια, την μυστική γνώση που μπορεί να εξηγήσει και να προσφέρει μια σίγουρη απάντηση για όλα τα ζητήματα.

 Στην Αναρχία δεν υπάρχει χώρος για τον τέλειο άνθρωπο, αλλά μόνο για μυριάδες ατελείς ανθρώπους, με τα ελαττώματα, τα προτερήματα και τις αδυναμίες τους, που όλοι μαζί ενωμένοι προσπαθούν να βρούνε τον δρόμο τους. Κι επειδή η Αναρχία αποδέχεται κι αγκαλιάζει την ατελή φύση του ανθρώπου δεν θα διέπραττε ποτέ το λάθος να παραδώσει την εξουσία σε έναν μόνο άνθρωπο, τοποθετώντας τον έξω και πέρα απ’ όλους τους άλλους.

 Στην Αναρχία δεν χωρούν οι βολεμένοι που μιλάνε πολύ χωρίς ποτέ να πράττουν, χωρίς να διακινδυνεύουν τίποτε. Γιατί και μόνο το να δηλώνεις πως είσαι αναρχικός, το να αποκηρύσσεις όλες τις μορφές κυριαρχίας κι εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο και να αγωνίζεσαι για την κατάργηση τους, σε φέρνει αμέσως αντιμέτωπο με όλες τις θεσμισμένες εξουσίες αυτού του κόσμου. Πολιτικές, οικονομικές, κοινωνικές, πολιτισμικές.

 Η Αναρχία δεν αποδέχεται ιστορικά στάδια, φάσεις εξέλιξης και προγραμματικά ημίμετρα. Δεν είναι αυτό επιπόλαιος και ανέξοδος μαξιμαλισμός, ούτε γιαλατζί επαναστατικότητα. Είναι το λογικό επακόλουθο της πρωτογενούς μας θέσης, ο καταστατικός κανόνας που καθορίζει την πολιτική μας δραστηριότητα ως αναρχικών.

 Η Αναρχία δεν ανέχεται την λογική της ανάθεσης, την πολυτέλεια να αφήνεις τους άλλους να μάχονται και να ριψοκινδυνεύουν για λογαριασμό σου. Γι’ αυτό πέρα από τις βασικές παραμέτρους μιας κοινής θεωρίας, πέρα από αξίες, αντιλήψεις και ιδανικά, μας ενώνει η επιθυμία και η ηθική επιλογή που κάνουμε να είμαστε μέρος του κινήματος, όχι ως ο αποστασιοποιημένος κάτοχος μιας άψυχης κομματικής ταυτότητας, αλλά ως συμμέτοχοι στις κινηματικές δράσεις, τις πολιτικές ενέργειες και τις θεσμισμένες συλλογικές διαδικασίες, ως ζωντανά κύτταρα της Αναρχίας. Ως άνθρωποι με ηθικό ανάστημα, ως φορείς μιας νέας νοοτροπίας για τις ανθρώπινες σχέσεις, ως αυτόνομοι και αυτοστοχαστικοί πυρήνες, ο καθένας με τις δικές του εκλεπτυσμένες ιδέες και απόψεις για τα πράγματα. Και κανείς αναρχικός δεν αρκείται να αναμασάει αυτάρεσκα στο μυαλό του τα δικά του προσωπικά συμπεράσματα. Τα δοκιμάζει στην πράξη, τα αντιπαραβάλλει στην σκληρή κοινωνική πραγματικότητα, τα αξιολογεί εκ του αποτελέσματος και τα αναπροσαρμόζει. Και μετά ξανά απ’ την αρχή, σε έναν αέναο κύκλο αλληλεπίδρασης ανάμεσα στην σκέψη και την πράξη.

 Η προσχώρηση στην Αναρχία συμβολίζει μια πράξη θάρρους και γενναιοφροσύνης. Είναι η ίδια μια χειρονομία αποχωρισμού από το κοπάδι, μια έμπρακτη απόρριψη της επικρατούσας άποψης, της τυραννίας του μέσου όρου. Έτσι, προτού ακόμη φτάσει να ασπαστεί την Αναρχία, ο αναρχικός έχει ήδη αποδείξει το εσωτερικό του σθένος, έχοντας εγκαταλείψει τις έτοιμες, προκατασκευασμένες λύσεις και τις εφησυχαστικές βεβαιότητες που προσφέρει με το κιλό η κυριαρχία.  Έχει επιλέξει το μονοπάτι της διαρκούς αναζήτησης, της επίπονης γνώσης, αυτοεξόριστος από την κοινωνία των κανιβάλων, μένοντας πολλές φορές μόνος να αναμετριέται με ολόκληρο τον κόσμο. Αλήθεια, ποιος μπορεί να λησμονήσει τα μελαγχολικά λόγια του δολοφονημένου συντρόφου Καμίλο Μπερνέρι, όταν έγραψε, «Αναρωτιέμαι μήπως η πολιτική μου δραστηριότητα δεν είναι τίποτε περισσότερο από ένα άσκοπο σάλεμα των φύλλων μιας ιδεολογίας που σβήνει: η πίστη μου που ήταν τέλεια, τρυφερή και καταπράσινη, είναι τώρα κίτρινη σαν τα φύλλα το φθινόπωρο».[i]  

 Αναρχία σημαίνει διαρκής αυτοαμφισβήτηση, αυτομόρφωση και καλλιέργεια του πνεύματος. Γιατί όπως έλεγε και ο Μπακούνιν, η αμφισβήτηση της εξουσίας περνά πρωτίστως από την αμφισβήτηση του εαυτού, των δικών μας εδραιωμένων και κατεστημένων αντιλήψεων.[ii] Με αυτόν τον τρόπο, η Αναρχία εκ των πραγμάτων συντελεί στην εξύψωση του πνευματικού επιπέδου των ανθρώπων που πιστεύουν σε αυτήν. Έφτασαν σε αυτήν ψάχνοντας, ερευνώντας, διαβάζοντας. Μπορούν να παραμείνουν σε αυτήν μόνο αν παραμείνουν σε μια κατάσταση διαρκούς πνευματικής εγρήγορσης, μόνο αν αναλάβει ο καθένας το μερίδιο ατομικής πολιτικής ευθύνης που του αναλογεί και παλέψουν οι ίδιοι σαν συλλογικότητα για την απελευθέρωση τους.

 Η Αναρχία είναι το μόνο κίνημα που εξακολουθεί να έχει πολιτικούς κρατούμενους σε αναρίθμητες φυλακές των «δημοκρατικών» γκουλάγκ σε όλο τον κόσμο. Κι αυτό μας θυμίζει ότι ο πολιτικός αγώνας για την Αναρχία δεν είναι παιχνίδι. Είναι κίνδυνος θανάσιμος για το σύστημα, είναι η μοναδική εναλλακτική πρόταση που την έχει καταστήσει βιώσιμη κι επιτακτική η ίδια η ιστορική εξέλιξη του συστήματος της οικονομίας της αγοράς.

 Η Αναρχία είναι η απομάγευση της κοινωνικής πραγματικότητας, η συνειδητοποίηση του καθένα από εμάς ξεχωριστά ότι ο ριζοσπαστικός μετασχηματισμός της κοινωνίας δεν είναι έξω από τις δημιουργικές δυνατότητες του κοινωνικού ατόμου, ότι μέσα από την συλλογική στράτευση ο σύγχρονος άνθρωπος-μάζα που άγεται και φέρεται σαν το μυρμήγκι, αποκαθιστά την αξιοπρέπεια του και μεταμορφώνεται σε δρουν υποκείμενο που μπορεί να επηρεάσει – ή ακόμη και να υπαγορεύσει – τις εξελίξεις.[iii] Γι’ αυτό οι ελίτ φοβούνται την Αναρχία, την συκοφαντούν και την εξομοιώνουν με την γενικευμένη αταξία, την οδυνηρή αβεβαιότητα και το κατρακύλισμα στο χάος.

 Εντούτοις, η Αναρχία αντιπροσωπεύει την τελειότερη μορφή τάξης. Μια ελεύθερη κοινωνική τάξη που βασίζεται στη αρχή της εθελοντικής προσχώρησης, στα κοινά ζωτικά συμφέροντα, στην καθιέρωση της φιλίας και του αλληλοσεβασμού ως βασικής αρχής συνύπαρξης ανάμεσα στους ανθρώπους. Στην ανάπτυξη δομών συνεργασίας και αλληλεξάρτησης, αντί του ανηλεούς ανταγωνισμού που θέτει την επιβίωση του μεμονωμένου ατόμου – ή και ολόκληρων κοινωνικών τάξεων – εν αμφιβόλλω στην κατά τα άλλα «πολιτισμένη» κοινωνία των αποκτηνωμένων νεομπουρζουάδων.

 Η Αναρχία είναι η κραυγή απόγνωσης της υποτάξης, είναι όμως και το τελευταίο της καταφύγιο, η συνειδητή ή όχι συνθήκη της κοινωνικής της απελευθέρωσης.

 Και φυσικά υπάρχει αναρχισμός. Είναι εκείνο το σύνολο των αρχών, των κανόνων και των πρακτικών που βρίσκονται σε άμεση συνάφεια και λογική αλληλεξάρτηση μεταξύ τους και των οποίων το συνδυασμένο αποτέλεσμα είναι η εξάλειψη της αντίθεσης ανάμεσα στην ατομική ελευθερία και την ελευθερία της κοινότητας. Από αυτό το σώμα αρχών, αντλούμε και την μεθοδολογία σύμφωνα με την οποία διαμορφώνουμε και κατευθύνουμε την πολιτική μας δραστηριότητα για να φέρουμε σε πέρας την Αναρχία ως ζώσα κοινωνική πραγματικότητα. Η Αναρχία είναι ο στόχος, ο αναρχισμός σε όλες τις εκφάνσεις του είναι η κοινωνική δύναμη που αγωνίζεται για την πραγμάτωση αυτού του στόχου.