Λάβαμε 13/11/2020 από utopia-ad.org
Η Γυναικεία Επανάσταση στη Πολωνία
Για πάνω από μια δεκαετία, η πολωνική πολιτική μετατοπίζεται σταθερά προς την άκρα δεξιά. Από το 2005, η εξουσία ασκήθηκε εναλλάξ από δύο δεξιά κόμματα – PO (Citizen Platform) και PiS (Law and Justice). Ως φιλελεύθερο κόμμα, η PO κατευθύνονταν προς τον νεοφιλέλευθερο καπιταλισμό, σταδιακά διέλυσε μέτρα κοινωνικής ασφάλισης και έκανε το εργατικό δίκαιο πιο ευέλικτο. Το PiS παρουσιάστηκε ως το κόμμα των “απλών ανθρώπων”, ένα κόμμα που καταπολεμά τις οικονομικές καταχρήσεις των πολιτικών αντιπάλων του. Σε ηθικά ζητήματα, η PO επέτρεψε στον εαυτό της έναν ορισμένο φιλελευθερισμό, αν και παρέμεινε σίγουρα ένα συντηρητικό κόμμα, ενώ το PiS επέλεξε μια συμμαχία με την Καθολική Εκκλησία και μια εξαιρετικά συντηρητική κατεύθυνση. Ο αγώνας μεταξύ αυτών των δύο κομμάτων κυριάρχησε εντελώς στην πολιτική ζωή της Πολωνίας, οδηγώντας σε μόνιμους διαχωρισμούς τη κοινωνία. Ταυτόχρονα όλα τα αριστερά κόμματα, συμπεριλαμβανομένης της και το SLD, είχαν δυσφημιστεί από την προηγούμενη νεοφιλελεύθερη πολιτική τους και οδηγήθηκαν στη στιγμή της κατάρρευσης τους. Τελικά, το PiS κέρδισε αυτόν τον πόλεμο κερδίζοντας τις κοινοβουλευτικές εκλογές το 2015 και το 2019 και τις προεδρικές εκλογές το 2015. Έκτοτε, το PiS εξακολούθησε να αναλαμβάνει κι άλλους τομείς του κράτους, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που εξ ορισμού πρέπει να παραμείνουν ανεξάρτητοι, όπως τα δικαστήρια . Επιπλέον, έγιναν σημαντικές αλλαγές στα δημόσια μέσα ενημέρωσης, τα οποία έγιναν επίσημα τα μέσα ενημέρωσης του κυβερνώντος κόμματος, χρησιμοποιώντας την πιο πρωτόγονη προπαγάνδα. Σε μεγάλο βαθμό, τα κρατικά μέσα ενημέρωσης είναι υπεύθυνα για το κύμα μίσους, πρώτα εναντίον των προσφύγων και στη συνέχεια κατά της κοινότητας των ΛΟΑΤΚ.
Μαζί με την απόκτηση πολιτικής δύναμης, η ακροδεξιά, μέσω χειραγώγησης των μέσων ενημέρωσης και αλλαγών στο εκπαιδευτικό σύστημα, συμμετείχε στη δημιουργία του μεγάλου φασιστικού μαχητικού κινήματος, του οποίου η ταυτότητα καθορίστηκε κυρίως από τον Μάρτιο της Ανεξαρτησίας, που πραγματοποιήθηκε στη Βαρσοβία στις 11 Νοεμβρίου (Πολωνική Ημέρα Ανεξαρτησίας). Διοργανώνεται από φασιστικές οργανώσεις, όπως το ONR, αρχικά συμμετείχαν αρκετές εκατοντάδες φασίστες. Από το 2010, ωστόσο, άρχισε να γίνεται μαζική πορεία, με το χρόνο να γίνεται επίσημο γεγονός με επικεφαλής τον πρόεδρο και τους πολιτικούς. Κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων, πραγματοποιήθηκαν πολλές επιθέσεις εναντίον έγχρωμων ανθρώπων, LGBTQ ατόμων και εμπρηστικές απόπειρες σε καταλήψεις.
Το αποτέλεσμα της πολιτικής εξουσίας, της εκστρατείας κατά των προσφύγων και των μη ετεροκανονιστικών ατόμων, καθώς και της τρομοκρατίας του δρόμου από την άκρα δεξιά, ήταν η συνεχής μετατόπιση του κοινωνικού συναισθήματος όλο και περισσότερο προς τα δεξιά. Οι υπερ-καθολικοί κύκλοι, που εκπροσωπούνται από τον οργανισμό Ordo Iuris, το χρησιμοποίησαν για να σφίξουν τους νόμους κατά της άμβλωσης. Μέχρι τώρα στην Πολωνία ίσχυε, ο λεγόμενος «συμβιβασμός για τις αμβλώσεις», που ήταν το αποτέλεσμα της πλήρους υποταγής των κρατικών αρχών στις εκκλησιαστικές αρχές. Επιτρεπόταν η άμβλωση μόνο σε τρεις περιπτώσεις – εάν η εγκυμοσύνη έθετε σε κίνδυνο τη ζωή της γυναίκας, εάν το έμβρυο ήταν σοβαρά ανάπηρο και εάν η εγκυμοσύνη ήταν αποτέλεσμα εγκλήματος (π.χ. βιασμός). Καθολικοί κύκλοι, έχοντας επίγνωση του γεγονότος ότι η κυβέρνηση εξαρτάται από αυτούς (ειδικά την εποχή της κρίσης COVID-19), οδήγησε το Συνταγματικό Δικαστήριο να αποφανθεί στις 22 Οκτωβρίου φέτος ότι η άμβλωση λόγω εμβρυϊκής ανωμαλίας είναι αντισυνταγματική. Ωστόσο, η κυβέρνηση, ελπίζοντας ότι μια τέτοια αλλαγή θα ήταν απαρατήρητη κατά τη διάρκεια μιας πανδημίας, υπολόγισε εσφαλμένα. Την εβδομάδα που το Δικαστήριο έλαβε αυτήν την απόφαση, άρχισαν διαμαρτυρίες σε όλη τη χώρα.
Για πρώτη φορά μετά το 1989, πραγματοποιούνται στην Πολωνία, τέτοιες μαζικές διαδηλώσεις, τόσο όσον αφορά τον αριθμό των συμμετεχόντων όσο και τον αριθμό των πόλεων και των χωριών στα οποία πραγματοποιούνται. Οι διαμαρτυρίες λαμβάνουν διάφορες μορφές – από παραδοσιακές διαδηλώσεις ή ποδηλατοπορείες μεταξύ πόλεων έως, αποκλεισμούς δρόμων, συμβολικές καταλήψεις, αστικές αμβλώσεις, “επισκέψεις” σε τοπικούς συντηρητικούς πολιτικούς, στα γραφεία ή τα διαμερίσματα τους. Επίσης, η Kaja Godek εμπνευστής αυτής της αλλαγής και μέλος της οργάνωσης Ordo Iuris (η οποία χρηματοδοτείται από την υπηρεσία πληροφοριών του Κρεμλίνου), αναγκάστηκε να μετακομίσει μετά από συστηματικές επισκέψεις στη βίλα της, στέλνονταν δέματα στη διεύθυνση της (για παράδειγμα, κρεμάστρες – ένα σύμβολο της έκτρωσης υπόγεια) και αδιάκοπα τηλεφωνήματα και μηνύματα.
Από την κοινωνική οργή δεν ξέφυγε ούτε η πρόεδρος του Δικαστηρίου, Τζούλια Πρίζιμπσκα. Οι διαδηλωτές επισκέπτονται τακτικά το σπίτι της στο Βερολίνο (ο σύζυγός της είναι ο πολωνός πρέσβης στη Γερμανία) – οι γείτονές τους, οι συνάδελφοί τους και οι τοπικοί επιχειρηματίες των οποίων οι υπηρεσίες χρησιμοποιήθηκαν από την Przyłębska ενημερώθηκαν για τις δραστηριότητές της για την κόλαση των γυναικών και η απάντησή τους ήταν απλά – δε θέλουμε καμία σχέση με εσάς! Επίσης στις Βρυξέλλες, καταργήθηκε η σύμβαση για τη χρήση των εγκαταστάσεων από τον Ordo Iuris.
Όλες αυτές οι ενέργειες δεν απαντώνται από την κυβέρνηση, τις υπηρεσίες και τους συμμάχους της. Ο ιδρυτής και ηγέτης του PiS, Jarosław Kaczyński, ο οποίος για χρόνια υπήρξε το άτομο με τη μεγαλύτερη επιρροή στη χώρα, παρά το γεγονός ότι δεν ήταν πρόεδρος ή πρωθυπουργός, ανακοίνωσε με μήνυμα που εκδόθηκε από την κρατική τηλεόραση, έκκληση για υπεράσπιση της καθολικής πίστης (πολλές διαμαρτυρίες κατευθύνθηκαν προς την εκκλησία) και για να πολεμήσουνε τον πόλεμο που οι αριστεροί κύκλοι κήρυξαν εναντίον της παραδοσιακής πολωνικής κουλτούρας. Ήταν μια σαφής συγκατάθεση για τη βία ακροδεξιών πολιτοφυλακών εναντίον των διαδηλωτών, καθώς ο Kaczyński παραχώρησε ατιμωρησία στους δράστες λέγοντας ότι «ο νόμος είναι στο πλευρό μας». Αυτό οδήγησε πολλές επιθέσεις σε γυναίκες από φασίστες. Ταυτόχρονα, η αστυνομία, λόγω της κλίμακας των διαδηλώσεων (περίπου 100.000 άτομα συμμετείχαν σε αυτές μόνο το περασμένο Σαββατοκύριακο στη Βαρσοβία), συμπεριφέρθηκε αρκετά παθητικά, τόσο προς τους διαδηλωτές όσο και προς τις πολιτοφυλακές που επιτέθηκαν στις διαδηλώσεις (φυσικά, επιθέσεις με δακρυγόνα σε ειρηνικές πορείες έπρεπε να πραγματοποιηθούν, άλλωστε είναι μια αγαπημένη δουλειά της αστυνομίας.) Αυτό οδήγησε σε μια κατάσταση όπου η συνολική υπεράσπιση της πορείας πραγματοποιήθηκε από αντιφασιστικές ομάδες και στους δρόμους πολλών πόλεων έγιναν ανοιχτές μάχες με φασίστες. Τις τελευταίες ημέρες, ωστόσο, η αστυνομία άρχισε να εισβάλλει παράνομα σε άτομα που σχετίζονται με τις διαμαρτυρίες, οπότε μπορούμε να περιμένουμε ένα μεγάλο κύμα καταστολής σε σύντομο χρονικό διάστημα, ειδικά επειδή οι διαδηλώσεις δεν είναι τόσο πολλές τις τελευταίες ημέρες.
Είναι πολύ σημαντικό ότι το κίνημα ενάντια στην κυβερνητική πολιτική γεννήθηκε εξ ολοκλήρου από τα κάτω. Φυσικά, οι αναρχικοί φεμινιστικοί και ελευθεριακοί κύκλοι έπαιξαν μεγάλο ρόλο, αλλά ο θυμός που ξέσπασε στους δρόμους είναι κυρίως έργο εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων σε ολόκληρη τη χώρα. Μέχρι στιγμής, ήταν δυνατόν να αποτρέψουμε να ηγηθούν στις διαμαρτυρίες πολιτικοί της αντιπολίτευσης, οι περισσότεροι από τους οποίους προέρχονται από την κατεστραμμένη PO. Οι φιλελεύθεροι θυμούνται ότι όταν πρόκειται για άμβλωση, ήταν τόσο συντηρητικοί όσο το PiS, και θα ήθελαν να χρησιμοποιήσουν την τρέχουσα επανάσταση μόνο για να ανακτήσουν την χαμένη δύναμη. Το ζήτημα του δικαιώματος στη νόμιμη, ασφαλή και ελεύθερη άμβλωση, με το οποίο εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι βγήκαν με πανό, ήταν η αιτία που οδήγησε τις μάζες στις τώρα αντικυβερνητικές διαδηλώσεις. Είναι δύσκολο να αγνοήσουμε το γεγονός ότι όλα αυτά συμβαίνουν στη μέση μιας παγκόσμιας πανδημίας, με την οποία η πολωνική (και όχι μόνο) κυβέρνηση είναι εντελώς ανίκανη να αντιμετωπίσει. Άτομα που εκνευρίζονται από την έλλειψη κοινωνικών παροχών, την αναποτελεσματική υγειονομική περίθαλψη και την αναποτελεσματική απάντηση στην πανδημία Covid-19, βγαίνουν στους δρόμους με αιτήματα την διάλυση της κυβέρνησης και το διορισμό συμβουλευτικών συμβουλίων για τα δικαιώματα των γυναικών, μη ετερογενή άτομα, άτομα με αναπηρία, υγειονομική περίθαλψη, εκπαίδευση και δικαιώματα εργασίας. Δίνεται επίσης προσοχή στο πρόβλημα της κλιματικής κρίσης και στη παθητικότητα της κυβέρνησης σε αυτό το θέμα. Οι ακτιβιστές οργανώνουν πολλές ομάδες και δίκτυο για γυναίκες που θέλουν να κάνουν άμβλωση, όπως η Άμβλωση Χωρίς Σύνορα, οι οποίες παρέχουν πληροφορίες και βοήθεια για μια άμβλωση σε χώρες όπου είναι νόμιμη.
Είναι δύσκολο να πούμε με ποιο τρόπο θα εξελιχθεί η κατάσταση. Αφενός, μετά από δύο εβδομάδες συνεχούς πάλης, πολλοί άνθρωποι κουράζονται, το κράτος, μετά την αρχική παράλυση του, προετοιμάζει ήδη κατασταλτικές ενέργειες εναντίον μας, και οι πολιτικοί προσπαθούν όλο και περισσότερο να κερδίσουν παραπάνω ποσοστά υποστήριξης στις δημοσκοπήσεις. Από την άλλη πλευρά, αυτές οι δύο εβδομάδες έχουν δείξει σε εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους ότι δεν χρειάζεται να αποδεχτούν αυτό που επιβάλλει το κράτος σε αυτούς και ότι συνεργαζόμενοι μπορούν να το αντιμετωπίσουν. Πεθαίνουμε λόγω της νόμιμης απαγόρευσης των αμβλώσεων, πεθαίνουμε σε μια πανδημία λόγω μιας ανεπαρκούς υγειονομικής υπηρεσίας, όπου οι γιατροί πρέπει να επιλέξουν ποιον να βοηθήσουν, επειδή δεν υπάρχουν αρκετοί πόροι για όλους. Βαρεθήκαμε την εξουσία που θυσιάζει πάντα τη ζωή μας. Όποια και να είναι η κατάληξη του νόμου περί αμβλώσεων στη Πολωνία είτε αποδυναμωθεί είτε όχι η ακροδεξιά (καθώς ο αγώνας πιθανότατα θα συνεχιστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα), δεν θα αλλάξει το γεγονός ότι ένα τόσο μεγάλο μέρος της κοινωνίας ένιωσε πως η πολιτική δραστηριότητα δεν αφορά μόνο πολιτικούς και «επαγγελματίες ακτιβιστές», αλλά είναι κάτι που μπορεί να είναι σημαντικό μέρος της ζωής όλων.
Anarcho-feminists broadcasting from Poland
contact to Abortion Without Borders: https://aborcjabezgranic.pl/
short movie from protests in Poznan:
