Δε θα δουλεύουμε μέχρι να πεθάνουμε
Δε θα ζήσουμε σαν δούλοι
- Η εγκαθίδρυση του ασφαλιστικού συστήματος
Με αυτόν τον τρόπο αφενός οικειοποιείται από την εργατική τάξη ένα πεδίο που εκείνη είχε δημιουργήσει εκτός του ελέγχου του και αφετέρου πετυχαίνει να την “καθησυχάσει” σε μία περίοδο όξυνσης της ταξικής πάλης και επαναστατικού αναβρασμού.
Είναι εξαιρετικής σημασίας για την τάξη μας να κατανοήσει τον ρόλο των κοινωνικών “παροχών”, αφενός ως τον μηχανισμό που προετοιμάζει τον κόσμο για την εργασία που “οφείλει” να επιτελέσει και διευκολύνει την επιτέλεση της (τα σχολεία την εκπαιδεύουν, τα πανεπιστήμια την εξειδικεύουν, τα νοσοκομεία την επιδιορθώνουν, οι δημόσιες μεταφορές διευκολύνουν την πρόσβαση στην εργασία κτλ), και αφετέρου ως μηχανισμό κατευνασμού της οργής και των αντιστάσεων της.
Ήδη από τα παραπάνω γίνεται εμφανές ότι η ανάγνωσή μας δεν συμπίπτει με αυτή την αριστεράς που βλέπει σε κάθε παροχή μία “νίκη του εργατικού κινήματος”. Η κοινωνική ασφάλιση, όπως και ο δημόσιος χαρακτήρας της υγείας, της παιδείας κτλ, είναι μεγάλης σημασίας για την ποιότητα ζωής των εργατών και πρέπει να τα υπερασπιστούμε ως τέτοια. Ωστόσο δεν αποτελούν μονοσήμαντα νίκη της τάξης μας αλλά (και) μηχανισμό του κεφαλαίου.
- Το ξήλωμα των προστατευτικών ρυθμίσεων
Στην Ελλάδα της κρίσης έχει εξαπολυθεί μια δριμεία επίθεση του κεφαλαίου και όποιο προστατευτικό δίχτυ υπήρχε για τους φτωχότερους ξηλώνεται με γοργούς ρυθμούς: η πρόσβαση στην υγεία περιορίζεται, οι μισθοί πέφτουν, ο συντάξεις μειώνονται, οι φόροι διαρκώς αυξάνονται, τα επιδόματα χτυπιούνται. Μια σειρά πολιτικών και αποφάσεων όλων των πτυχών της κυριαρχίας εξυπηρετούν τον βασικό στόχο του κεφαλαίου, την υποτίμηση της εργατικής δύναμης. Ενός στόχου που είναι πάγιος αλλά αποτελεί παράλληλα κριτήριο επιβίωσης του κεφαλαίου σε συνθήκες κρίσης του. Και προφανώς όλοι οι φορείς εξουσίας είναι προσανατολισμένοι στην ίδια κατεύθυνση: ένα μόνο παράδειγμα είναι η απόφαση του Αρείου Πάγου όχι μόνο να μην δικαιώσει εργάτη για εργατικό ατύχημα αλλά να του ορίσει και αποζημίωση προς την εταιρία για βλάβη που εκείνη υπέστη εξαιτίας του ατυχήματος (για το οποίο υποτίθεται ότι “έφταιγε και ο ίδιος”), η οποία ανοίγει νέα μονοπάτια τσαλαπατήματος της εργατικής νομοθεσίας.
Παράλληλα, το εργατικό κίνημα βιώνει μία επίμονη και βαριά ήττα. Η ΓΣΕΕ έδειξε για ακόμη μια φορά το πραγματικό της πρόσωπο με την ανοιχτή συμπαράταξή της με το ντόπιο και το διεθνές κεφάλαιο στην περίοδο του δημοψηφίσματος. Αυτή της η στάση ήταν μια σαφής υπενθύμιση σε όσους (με αφελείς ή δόλιους σκοπούς) δεν είχαν καταλάβει μέχρι τότε τον ρόλο της. Οι “συμβολικές” 24ωρες απεργίες χωρίς κανένα νόημα, σχέδιο ή προοπτική, το ξεπούλημα εργατικών αγώνων, η γραφειοκρατικοποίηση και τελικά κρατικοποίηση του εργατικού κινήματος είναι φαινόμενα που υπάρχουν εδώ και δεκαετίες και επιβεβαιώνουν πως τα συμφέροντα του γραφειοκρατικού συνδικαλισμού βρίσκονται πλάι σε αυτά των αφεντικών.
Το εργατικό κίνημα, ανίκανο να υπερασπιστεί ακόμα και τα αυτονόητα, τρεμόπαιξε με τα μνημόνια και τα μεσοπρόθεσμα το 2012, για να σβήσει τελείως, αφήνοντας πίσω μία μικρή μερίδα της τάξης να προσπαθεί να οργανωθεί και μια ακόμα μικρότερη να στρέφεται σε αμεσοδημοκρατικούς, οριζόντιους και μαχητικούς τρόπους οργάνωσης.
Σε αυτό το τοπίο ήρθε και η μέσω του ασφαλιστικού νομοσχεδίου επίθεση στο εργατικό κίνημα, μία επίθεση που πολύ δύσκολα φαίνεται ότι θα καταφέρουμε να αποκρούσουμε αν λάβουμε σοβαρά υπόψη τον παρόντα συσχετισμό δυνάμεων. Είναι μια μάχη, όμως, που πρέπει να δοθεί (όπως και κάθε μικρή ή μεγάλη μάχη) στην προοπτική της ανασύνταξης του εργατικού κινήματος σε ανατρεπτική και επαναστατική κατεύθυνση.
- Οι ελάχιστες αντιδράσεις ενάντια στην επίθεση στην κοινωνική ασφάλιση
Μεγάλη σημασία στην αδυναμία αντίδρασης των εργαζομένων απέναντι στο νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο έχει και η ίδια η σύνθεση της εργατικής τάξης.
Ένα μεγάλο μέρος της έχει μείνει εκτός της παραγωγικής διαδικασίας και ως τέτοιο δεν έχει ασφάλιση. Γι’ ένα κομμάτι αυτών, η ενασχόληση με το ζήτημα του ασφαλιστικού μάλλον μοιάζει παράταιρη και αδιάφορη. Όσο για το κομμάτι που εργάζεται -ιδίως το νεότερης ηλικίας-, πολλές φορές είτε απασχολείται “μαύρα” είτε έχει απασχοληθεί “μαύρα” αρκετά χρόνια ώστε η σύνταξη να του φαντάζει ούτως ή άλλως άπιαστο όνειρο.
Πρέπει εδώ να γίνει ιδιαίτερη αναφορά σε ένα κομμάτι που επίσης δεν έχει καμία πρόσβαση στην ασφάλιση, ιατρική ή : τους/ις μετανάστες/τριες. Οι μετανάστες/τριες αποτελούν το πιο υποτιμημένο τμήμα της τάξης μας, ζουν χωρίς χαρτιά, “αόρατοι” και κατά συνέπεια εξαιρετικά αδύναμοι απέναντι σε όσα τα αφεντικά τους επιφυλάσσουν, και φυσικά ανασφάλιστοι.
Για κάποιους από τους παραπάνω λοιπόν, η υπεράσπιση του όποιου κεκτημένου σχετικά με την ασφάλιση δεν παρουσιάζει κάποιο ενδιαφέρον ή καλύτερα όλοι οι παραπάνω δεν αντιλαμβάνονται τον λόγο για τον οποίο πρέπει να παλέψουν
- Τι προβλέπει το νέο ασφαλιστικό
Από την καταλήστευση των ταμείων για τη χρηματοδότηση των κεφαλαιοκρατών (μέσω της Τράπεζας της Ελλάδος) τη δεκαετία του ’50 (νόμος 1611/1950), μέχρι το τζογάρισμα των αποθεματικών στο χρηματιστήριο από τις κυβερνήσεις Μητσοτάκη και Σημίτη τη δεκαετία του ’90 (νόμοι 2076/1992, 2676/1999), η λεηλασία και η σπέκουλα εις βάρος του κοινωνικού πλούτου των εργαζομένων, αποτελούσε βασική τακτική του κράτους για τη προστασία και την ανάπτυξη της εγχώριας αστικής τάξης. Μετά λοιπόν από τον πιο πρόσφατο αντιασφαλιστικό νόμο Λοβέρδου (ν.3863/2010) και το κούρεμα των αποθεματικών των ταμείων το 2012, το «ασφαλιστικό» νομοσχέδιο Κατρούγκαλου, έρχεται να απαλλάξει μια για πάντα τους εργοδότες και το κράτος από τον βραχνά της κοινωνικής ασφάλισης, ανοίγοντας τον δρόμο για την επέλαση των ιδιωτικών ασφαλιστικών και την επιβάρυνση των εργαζόμενων με το πλήρες κόστος της ασφάλισής τους.
Το κυβερνητικό νομοσχέδιο για το ασφαλιστικό μεταξύ άλλων προβλέπει: μείωση της συνολικής συνταξιοδοτικής δαπάνης σταδιακά μέχρι το 2018 στα 8,6 δις (από 21 δις το 2011), μείωση των συντάξεων, ενοποίηση όλων των ταμείων και των επικουρικών ταμείων, σταδιακή κατάργηση του ΕΚΑΣ (Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Συνταξιούχων), μείωση των αναπηρικών συντάξεων (η βασική θα δίνεται μόνο σε όσους παρουσιάζουν 80% αναπηρία), μείωση των εφάπαξ κατά 10% και μείωση βασικής σύνταξης ΟΓΑ (κατά 4%) με παράλληλη αύξηση των εισφορών (κατά 3% τώρα, μεστόχο το 13%). Για τους ελεύθερους επαγγελματίες οι συνολικές εισφορές φτάνουν στο 38,5% του εισοδήματος τους.
Ακόμα, ενώ οι εισφορές των εργαζομένων προς τα επικουρικά αυξάνονται κατά 0,5%, οι εισφορές των εργοδοτών αυξάνονται μόνο 1%, παρόλο που μέσα στη κρίση είχαν μειωθεί κατά 3,9%. Οι αρχικές εξαγγελίες του Κατρούγκαλου, ότι θα επαναφέρει το ύψος των εργοδοτικών εισφορών στα προηγούμενα επίπεδα, πήγαν κι αυτές στον βρόντο.
Τέλος, ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει στον τρόπο υπολογισμού της σύνταξης (βάσει δηλαδή των ατομικών εισφορών του ασφαλισμένου στον εργάσιμο βίο του). Η μετατροπή αυτή του ασφαλιστικού σε ανταποδοτικό ενισχύει την “ατομικοκεντρικότητα” και την “ατομική λύση”. Όσο η επίθεση προχωρά τόσο μεγαλύτερα κομμάτια της επιβίωσης του/της εργάτη/τριας μετατίθενται στον/ην ίδιο/α. Η θεσμική προώθηση της ατομικής λύσης και ο κοινωνικός κανιβαλισμός έχουν κατακερματίσει την έννοια της συλλογικότητας, αφήνοντας καθεμία και καθένα μόνο της/του απέναντι στο κράτος και τα αφεντικά.
Με λίγα λόγια, το μόνο που είναι εξασφαλισμένο ότι όντως θα πάρουμε είναι. η εθνική σύνταξη, ύψους 384?.
Εδώ πρέπει να τονιστεί ότι το ασφαλιστικό νομοσχέδιο πλήττει και τους ελεύθερους επαγγελματίες, όπως είδαμε με στις διαδηλώσεις του “κινήματος της γραβάτας”. Οι “ελεύθεροι επαγγελματίες” μπορούν να είναι ηλεκτρολόγοι, τεχνίτες, δικηγόροι, γιατροί. Μπορούν όμως -όπως συχνά γίνεται- και να απασχολούν άλλους στα γραφεία ή στα συνεργεία τους, να είναι δηλαδή αφεντικά. Οι αντιδράσεις αυτών των αγανακτισμένων αφεντικών βρίσκονται όχι απλά μακρυά από εμάς αλλά απέναντι μας. Κινούμενες στα χνάρια της προηγούμενης αντιδραστικής φιέστας του “μένουμε Ευρώπη”, οι διαμαρτυρίες αυτές δεν μας βρίσκουν απλά αδιάφορους- μας βρίσκουν εχθρικούς. Δεν μας νοιάζει η αύξηση των εισφορών των μεγαλοδικηγόρων, των μεγαλογιατρών και των “επιστημόνων” και θλιβόμαστε βαθύτατα όταν βλέπουμε τον δικηγόρο που δουλεύει για 800 ευρώ σε κάποιο γραφείο και τον μεγαλοδικηγόρο-αφεντικό του να διαδηλώνουν μαζί.
Εδώ πρέπει φυσικά να τονιστεί ότι μέσα σε αυτούς που σκοπίμως τα κανάλια ονομάζουν “ελεύθερους επαγγελματίες” βρίσκονται χιλιάδες “μπλοκάκηδες”-εργαζόμενοι, δηλαδή, που απασχολούνται με σχέσεις συγκαλυμμένης μισθωτής εργασίας- οι οποίοι αποτελούν φυσικά κομμάτι της τάξης μας, και μάλιστα ένα από τα πιο υποτιμημένα αφού δε δικαιούνται καν όσα προβλέπει η εργατική νομοθεσία για τους μισθωτούς, όπως τα δώρα, τα επιδόματα, οι άδειες κτλ.
- Ανάγκη κινητοποίησης για την υπεράσπιση της κοινωνικής ασφάλισης
Το ήδη πετσοκομμένο ασφαλιστικό σύστημα είναι ένα από τα τελευταία στοιχειώδη δίχτυα προστασίας για εμάς, όταν κάποιος/α από εμάς τραυματίζεται ή όταν πλέον φτάνουμε σε μία ηλικία που δεν μπορούμε να πουλάμε την εργατική μας δύναμη για να επιβιώσουμε -όταν δηλαδή δεν μας έχει μείνει άλλη εργατική δύναμη να πουλήσουμε. Ο αγώνας λοιπόν ενάντια στο νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο είναι για την τάξη μας ένας αγώνας επιβίωσης.
Ο αγώνα αυτός δεν μπορεί παρά να γίνεται σε πολλά μέτωπα: ενάντια στην αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, στη μείωση των συντάξεων, στην ανισότητα στους όρους εργασίας βάσει του φύλλου, φυλής, ηλικείας κα. Ενάντια σε κάθε τι μας διαχωρίζει και κατακερματίζει τους εκμεταλλευόμενους σήμερα, ενάντια σε ότι δημιουργεί δυσχερέστερες συνθήκες ζωής για όλους μας αύριο. Υπέρ των ίσων δικαιωμάτων για όλους τους/ις εργάτες/ιες, υπέρ της νομιμοποίηση όλων των μεταναστών/τριών.
Και είναι ένας αγώνας που πρέπει να δοθεί τόσο “μοριακά” όσο και “κεντρικά”: στις γειτονιές μας, τους κοινωνικούς μας χώρους, στη δουλειά μας, στα σωματεία μας, πόρτα πόρτα, αλλά και στην απεργία και στον δρόμο όταν το ασφαλιστικό νομοσχέδιο θα ψηφίζεται.
Να είμαστε εκεί.
Για να ξανακάνουμε τις απεργίες εργατικές και επικίνδυνες
Για να πάρουμε πίσω αυτά που μας ανήκουν
ΠΟΡΕΙΑ
Πέμπτη 14/4, στις 18.00, πλατεία Αγ. Θεράποντα
Τρίτη 19/4, στις 18.00 πλατεία Επταλόφου
Ελευθεριακή Πρωτοβουλία Θεσσαλονίκης
[email protected]
http://www.libertasalonica.wordpress.com
