Α.ΘΕ.Σ. Ύβρις: Κείμενο για την Documenta 14

0
173

Όταν η σύγχρονη τέχνη ταυτίζεται με την σύγχρονη σκλαβιά

 «Μαθαίνοντας από την Αθήνα» είναι ο τίτλος της 14ης πολιτιστικής διοργάνωσης Documenta 14,που ξεκίνησε στις 8 Απριλίου στην Αθήνα, ενώ από το 1955 και κάθε πέντε χρόνια λαμβάνει χώρα στο Κάσσελ της Γερμανίας. H επιλογή της να μεταφερθεί στην Αθήνα έχει να κάνει με το ότι η D14 επιθυμεί να κατανοήσει τις πτυχές της ελληνικής κρίσης, εμπνεόμενη από την εξαθλίωση των Ελλήνων, σύμφωνα πάντα με την ίδια.

Διοργανωτές και καλλιτέχνες όσο κι εάν προσπαθούν να προωθήσουν ένα προφίλ συμπάθειας προς τους καταπιεσμένους και τους εκμεταλλεύομενους του ελλαδικού χώρου πείθουν μόνο τους εκούσια αφελείς. Δεν έχουν στην πραγματικότητα καμία πρόθεση να κατανοήσουν και να συμπράξουν -μέσα από την τέχνη τους- στην ανατροπή των συνθηκών αυτών (όπως οι ίδιοι δηλώνουν). Αντίθετα δημιουργούν, καλλιτεχνικά εμπνεόμενοι από μία πραγματική κοινωνική εξαθλίωση και κατακρεουργία, από τη θέση του αποστασιοποιημένου παρατηρητή της διανόησης. Οι εν λόγω διανοούμενοι χρησιμοποιούν την περαιτέρω καταπίεση ανθρώπων σε μια συγκεκριμένη χώρα- έστω και αν πραγματι τους συγκινεί- με δημιουργικό όφελος, σα να εμπνέονται από ένα ιστορικό γεγονός που δεν τους “αγγίζει” χωροχρονικά, αφού δεν προτίθενται με τη σειρά τους να εναντιωθούν στη πράξη σε κάθε μορφής εκμετάλλευση.

Για την ακρίβεια θέλοντας “να κατανοήσουν” την εκμετάλλευση από τη θέση του ενεργόντα, οι διοργανωτές λειτούργησαν σαν τα οποιαδήποτε αφεντικά . Επεδίωξαν να βγάλουν όσον το δυνατόν μεγαλύτερο κέρδος ζημιώνοντας τους εργαζόμενους τους. Η Documenta 14 ενοικίασε υπαλλήλους από την αρμόδεια εταιρεία Man Power(με πολλές αντιεργασιακές καταγγελίες στο ιστορικό της) ώστε να πετύχει πιο δυσμενείς συμφωνίες με τους παραπάνω. Συγκεκριμένα και σύμφωνα με την καταγγελία της Πρωτοβουλίας εργαζομένων στη documenta 14:

  • Ο μισθός υποτίθεται πως θα ήταν 9 ευρώ μεικτά την ώρα, ενώ δυο εβδομάδες μετά την συνέντευξη των επιλεγόντων εργαζομένων, τους ανακοινώθηκε ότι η σύμβαση που θα υπέγραφαν θα ήταν 5,62 μεικτά.
  • Οι συμβάσεις αντί να συναφθούν απευθείας με την διοργάνωση της Documenta, καταρτίστηκαν χωρίς συννενόηση με την εταιρεία μεσάζοντα Man Power
  • Η σύμβαση που καλέστηκαν να υπογράψουνέγραφε λιγότερες ημέρες και ώρες από αυτές που είχαν συμφωνήσει οι δύο μεριες.

Επανάσταση και αντισυστημικότητα προς πώληση

Ο διευθυντής της Documenta, Άνταμ Σίμτζικ,καθώς και o υπεύθυνος του όλου καλλιτεχνικού πρότζεκτ στην Αθήνα, Πολ Πρεσιάδο, αγωνίζονται να πείσουν συμπαθούντες και μη ότι βασικό μέλημα της διοργάνωσης είναι να προωθήσει μια ριζοσπαστική ατζέντα με αντικρατικά, αντιφασιστικά και αντικαπιταλιστικά προτάγματα. Η αντικουλτούρα ξεχειλίζει και η βιτρίνα του αντισυστημικού προσώπου της D14 είναι το κύριο μέλημα όλων όσων τρέχουν το εγχείρημα. Η προσπάθεια τους αυτή δεν είναι μόνο μια υποκριτική και υποτιθέμενη αγωνιστική στάση αλλά ένα καλά οργανωμένο σχέδιο, ώστε η αντιεξουσιαστική υποκουλτούρα, όπως οι διανοούμενοι την αντιλαμβάνονται, να αφομοιωθεί από την καλλιτεχνική υποκουλτούρα. Φυσικά, ο όρος βιομηχανία δεν είναι καθόλου τυχαίος, καθώς πρόκειται για μια καπιταλιστική φιέστα με 70 εκατομμύρια μπάτζετ και χορηγούς εταιρείες κολοσσούς, όπως η Aegean του Μελισσανίδη, η Samsung και η Volkswagen. Πιθανότατα ο αντικρατισμός τους επιβεβαιώνεται απο την οικονομική στήριξη υπουργείων και πρεσβειών και άλλων θεσμικών ιδρυμάτων από όλο τον κόσμο (π.χ. νορβηγική και ολλανδική πρεσβεια του Βερολίνου, ομοσπονδιακό γερμανικό ίδρυμα πολιτισμού,υπουργείο εξωτερικών της Γερμανίας, κυβέρνηση της Καταλονίας, υπουργείο παιδείας και πολιτισμού της Κύπρου, γενική γραμματεία πολιτισμού του Μεξικού και γαλλικό ινστιτούτο).

Πρόκειται για ξεκάθαρη εμπορευματοποίηση, όχι μόνο της τέχνης αλλά και των αντιεξουσιαστικών και επαναστατικών προταγμάτων, σε σημείο που απευθύνουν για επικοινωνιακούς λόγους κάλεσμα σε τράνς, σεξ-εργάτριες, πρόσφυγες και κάθε λογής περιθωριακούς (έτσι όπως οι ίδιοι τους χαρακτηρίζουν). Διεκδικούν με αυτό τον τρόπο πολιτικό άλλοθι και υπεραξία. Στην πράξη όμως δεν συνάντησαν με το καλλιτεχνικό τους κάλεσμα τον αγώνα κανενός από τους προαναφερόμενους, καθώς και αυτοοργανωμένα εγχειρήματα και χώρους φιλοξενείας προσφύγων, αλλά συμμάχησαν με κρατικούς και εταιρικούς μηχανισμούς, ενώ καλλιτέχνης του πρότζεκτ βασάνιζε πρόβατα βουτώντας τα στο χρώμα προς χάρην της τέχνης του. ‘Όπως δηλώνουν και οι ίδιοι, επιχειρούν την ανατροπή των εξουσιών εκ των έσω και μας δημιουργούν μία κρίσιμη απορία: προσπαθούν να κοροιδέψουν μόνο το κοινό της διοργάνωσης ή και τους εαυτούς τους; Κατ’ εμάς πωλούν ριζοσπασισμό και αντισυστημικότητα με το κιλό!

Ποιά είναι όμως τα πραγματικά ιδεολογικά χαρακτηριστικά της Documenta;

Η πολιτική δράση της D14 μόνο ως συντηρητική μπορεί να χαρακτηριστεί, καθώς διακυρήσσει ότι κάθε αγώνας ,ακόμη και με ανατρεπτικά χαρακτηριστικά, μπορεί να πραγματοποιηθεί με τις ευλογίες και τη βοήθεια κράτους και καπιταλιστικής οικονομίας. Προτάσσει, δηλαδή, τον νεοφιλελευθερισμό σε όλο του το μεγαλείο, κατά πρώτον πολιτικά, καθώς “χτυπά” θεσμούς της πολιτείας και της οικονομίας όσο εκείνοι της το επιτρέπουν, αφού τη χρηματοδοτούν. Κατά δεύτερον το πράττει και οικονομικά, εφόσον χρησιμοποιεί κάθε μέσο για να απομειζήσει κέρδος (χυδαία εκμετάλλευση εργαζομένων). Όλα τα παραπάνω, βέβαια, τα καλύπτει με το “σεντόνι” του μεταμοντερνισμού και του ιδεολογικού συνοθυλεύματος που αυτός προσφέρει. Άλλωστε, αυτό το ιδεολόγημα υποστηρίζει δυναμικά -και το έχει πετύχει- την σχεδόν ολοκληρωτική ένταξη της σύγχρονης τέχνης στην παγκόσμια βιομηχανία.

Όσοι παλεύουν και αγωνίζονται δεν έχουν σε καμία περίπτωση την ανάγκη κάποιου κρατικού ή οικονομικού φορέα για να αποκτήσουν ανάσα έκφρασης και ελευθερίας. Η διεκδίκηση της ελευθερίας πρέπει να είναι συνεχής και να γίνεται και μέσα από την τέχνη.Υπάρχουν αυτοοργανωμένοι χώροι που έχουν κερδηθεί μέσα από αγώνες και διατηρούνται με αναμένο το λάβαρο της ελευθερίας, οι οποίοι προτάσσουν την πάλη ενάντια σε κάθε εξουσία με κάθε μέσο. Η τέχνη που αποτελεί ένα μέσο αγώνα κατ’εμάς δεν θα πρέπει να αφήνεται έρμαιο στους εμπορικούς και καταπιεστικούς σκοπούς διανοούμενων τυχοδιωκτών.Υπάρχουν αυτοοργανωμένες ομάδες και δομές μέσα στις οποίες, με την νοοτροπία της αυτοδιαχείρησης, της ισότητας και της αλληλεγγύης, “γεννιέται” τέχνη με κάτοπτρο την ιστορία των καταπιεσμένων που αντιστέκονται.

Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν την αναγκαιότητα, ως συλλογικότητα που λειτουργεί με τα παραπάνω χαρακτηριστικά, να καταγγείλουμε την παρουσία και τη δράση της Documenta14.

Ούτε στην τέχνη ούτε και πουθενά

τσακίστε όπου βρείτε τα αφεντικά

Αναρχική Θεατρική Συλλογικότητα Ύβρις

[email protected]